Türkiye ve ABD`de yaşayan 500 bin Türk de mükellef

ABD’de Trump göreve başladı ve icraatlarına start verdi. Geçtiğimiz günlerde; 29 Ocak`ta ABD`de vergi sezonu başladı. 200 milyona yakın Amerikalı ve greencardlı; vergi beyan edecek. Türkiye`de veya ABD`de yaşayan Amerikan vatandaşları ve ABD`den gelir elde eden toplam 500 bin civarındaki Türk vatandaşı da yasalara göre vergi beyan etmek zorunda.

20 Ocak 2025 tarihinde, ABD Başkanlık koltuğuna oturan Donald Trump, genel olarak ABD`de yatırımı olan şirketlerden ve Amerikan vatandaşlarından alınan vergilerde indirim yapacağını ilan etti. Bu durum, vergi mükellefi olan 200 milyona yakın ABD vatandaşını ve ABD`de kurulu 33 milyondan fazla şirketi ilgilendiriyor.

Türkiye`de yaşayan veya faaliyet gösteren vatandaşlar ve şirketler de; ABD vatandaşı veya ABD`de kurulu bir şirketin ortağı olmasalar dahi eğer Amerika`dan gelir elde ediyorlarsa, Amerikan maliyesine bağlı gelir idaresi kurumu IRS`e vergi beyan etmekle yükümlüler. Bir bireyin ABD`de; hatta Türkiye`de dahi şirketi olmayabilir. Bu kişi şahsen; kira veya herhangi bir kaynaktan Amerika`dan gelir elde ettigi takdirde yine ABD`de vergisini vermekle yükümlüdür.

ABD`nin farklı eyaletleri ve Türkiye`de ofisleri olan vergi-muhasebe firması American Financial Service firmasının kurucu ortağı Dr. İsmail Çelik, net bir rakam olmamakla birlikte Türkiye`de yaşayan yaklaşık 300 bin Türkün ABD vatandaşı veya greencard sahibi olmaları veya ABD`den gelir elde etmeleri nedeniyle ABD`de vergi mükellefi olduklarını ifade ediyor. Dr. Çelik, AFS olarak artık İstanbul ofislerinde de ABD vergi mükelleflerini hizmet verdiklerini kaydediyor. Ayrıca, ABD”de yaşayan 200 bin Türk vatandaşının da vergi mükellefi olduğunu öngörüyorlar.

Vergi mükellefleri ihtiyaç duymaları halinde; İstanbul`daki AFS ofisinde de vergi danışmanlarına birebir danışarak vergilerini beyan edebilecekler.

İsmail Çelik, ABD`de kimlerin vergi mükellefi olduğunu şöyle aktarıyor. “Bir yabancı, eğer Amerika dışında yaşıyorsa; Amerika`dan gelir elde ediyorsa Amerikan vatandaşı olmasa dahi vergi mükellefidir. Örneğin, hayatında hiç Amerika`ya gitmemiş ancak Türkiye`den doğrudan Amerika`da tüketicilere e-ticaret yoluyla ürün satan girişimciler var. Bunlar vergi mükellefidir… Yine ABD`den e-ticaret, kira veya herhangi başka nedenden dolayı Amerika`da gelir elde eden bireyler vergi beyan etmek zorundadır.”

Türkiye`deki çocuklar dahi mukellef olabilir

ABD`de bireysel düzeyde de vergi yükümlülüğü çok sert uygulanıyor. AFS firmasında Çelik, hemen her yetişkin Amerikan vatandaşı veya greencard sahibinin; Amerika`da yaşayan yetişkin yabancı bireylerin; ABD`de yaşamasa dahi herhangi bir yöntemle ABD`den gelir elde eden yabancılarin, Amerikan maliyesine gelir vergisi beyan etmekle yükümlüler.

Peki ya çocuklar? AFS vergi fırması ortağı Dr. İsmail Çelik, şöyle yanıtlıyor: `19 yaş altında çocuklar da 2024 yılında ABD`de 13 bin dolardan fazla gelire sahiplerse yine vergi beyan etmekle yükümlü olabilir. Elbette onlar adına bu beyanı ebeveyn veya vasileri yapıyor.“

Peki, ABD ile ilgisi olan Türk şirketleri ve vatandaşları için durum nedir? Hangi Türk şirketleri ve bireyleri, ABD`de vergi beyan etmekle yükümlüler? Genel prensibi hemen burada aktaralım: “Bir kişi veya tüzel kişilik, Amerikalı şirket veya Amerikan vatandaşı olmasa dahi, eğer Amerika`dan gelir elde ediyorsa veya Amerika`da herhangi bir menkul veya gayrimenkul varlığı var ise; Amerikan maliyesi IRS`e vergi beyanı yapmakla yükümlüdürler. Eğer, yetişkin bir birey Amerikan vatandaşı veya greencard sahibi ise Dünya`nın neresinde yaşıyorsa yaşasın, vergi beyan etmek zorundadır. Bir kişi, 19 yaş altı ise yani yetişkin değilse; yıllık toplam geliri, 2024 yılında 13 bin doların üzerinde ise bazı istisnalar olmakla birlikte Dünya`nın neresinde yaşarsa yaşasın ABD`de vergi mükellefidir. Örneğin; anne babası Amerikan vatandaşı olmasa dahi çocuk, ABD vatandaşı ise yine bu kapsama girmektedir.“

Hangi Türkler, ABD`de vergi mükellefidir?

AFS firmasından Dr. Çelik, şirketler ve bireyler için daha detay örnekler vererek kimlerin vergi beyan etmekle yükümlü olduğunu açıklıyor.

Önce şirketler…. ABD`den gelir elde eden herhangi bir şirketin tüzel kişiliği veya hissedarları; ABD`de herhangi bir varlığa sahip olmasalar dahi, genel olarak ABD`de vergi beyan etmekle yükümlüdürler. Ancak, ABD`ye sadece toptan ihracat yapan firmalar, vergi beyan etmek zorunda değillerdir. Öte yandan; eğer ABD`ye e-ticaret yapıyorsanız; sizin veya firmanızın ABD`de varlığı olmasa dahi ABD`de vergi beyan etmek zorundasınız… Çünkü bu firmalar, ABD içinde faaliyet gösteriyor ve gelir elde ediyor kabul edilirler.

Bireyler, şahıslar… Bir kişi, ABD vatandaşı değilse veya ABD`de şirketi yoksa dahi eğer ABD`den herhangi bir yöntemle gelir elde ediyorlarsa yine vergi mükellefidirler. Yine şahıslar, ABD`de kira geliri elde ediyorlarsa bunu da beyan etmek zorundadırlar. İlgili şahsın ABD vatandaşı olmadığını ancak ABD`de evi, gayrimenkulü olduğunu düşünelim. Herhangi bir kira geliri elde etmese dahi ABD`de gelir getiren bir mali varlığı olduğu için vergi beyan etmelidir. Diyelim ilgili evde kiracı yok ve bir gelir elde edilmiyor bu durumda vergi çıkmayacaktır ancak yine de vergi beyan etmesi beklenir.