Zeytin, Türkiye’nin yetiştirdiği önemli besin maddelerinden biridir. Türkiye, 2023/24 sezonunun ilk 4 aylık döneminde sofralık zeytin ihracatını yüzde 21’lik artışla 61 milyon dolardan 73,7 milyon dolara taşırken, Türkiye’nin sofralık zeytin ihracatı döviz bazında yüzde 52 değerlendi. Sektör, 2023/24 sezonu sonunda ihracatta 200 milyon doları aşmayı hedefliyor.
Anadolu coğrafyasında 41 ilde, 500 bin üretici varlığına sahip olan Türkiye, son çeyrek asırda zeytincilik sektörüne yaptığı yatırımları katma değere dönüştürmek için ihraç pazarlarında verdiği çabaların meyvelerini topluyor.
Türkiye’nin, 2022/23 sezonunda 735 bin tonluk sofralık zeytin rekoltesiyle dünya lideri olduğuna dikkati çeken Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Başkanı Davut Er, 2022/23 sezonunda sofralık zeytin ihracatımızın bir önceki sezona kıyasla tutar bazında yüzde 7 artarak 172 milyon dolardan 184 milyon dolara yükseldiğini dile getirdi.
2023/24 sezonunda; 4 aylık dönemdeki ihracat performansı hakkında bilgi veren Er; “1 Ekim 2022 – 31 Ocak 2023 tarihleri arasında 35 bin 508 ton sofralık zeytin ihraç etmişken, 2023/24 sezonunun aynı döneminde sofralık zeytin ihracatı miktar bazında yüzde 20’lik düşüşle 28 bin 323 ton’a gerilemesine karşın, sofralık zeytin ihracatında ortalama fiyatımız 1,71 dolardan, 2,6 dolara çıktı. Döviz bazında sofralık zeytin ihracatımız yüzde 52 daha katma değerli hale geldi. Türkiye’deki yüksek enflasyonist ortam nedeniyle maliyetlerimizde de benzer hatta daha fazla artışlar oldu. İhraç fiyatlarımıza yansıtabildiğimiz oranda yansıttık. Bu sayede zeytin ihracatında döviz gelirimiz yüzde 21’lik artışla 61 milyon dolardan 74 milyon dolara yükseldi” diye konuştu.
Hedef, 2023/24 sezonu sonunda 200 milyon doları aşmak
Türkiye’nin sofralık zeytin ihracatının kırılımı hakkında da bilgi veren Başkan Er sözlerine şöyle devam etti; “Siyah zeytin ihracatımız 1 Ekim 2022- 31 Ocak 2023 zaman aralığında 45,3 milyon dolar iken, 2023/24 sezonunun aynı döneminde yüzde 30’luk arıtşla 58,8 milyon dolara çıkarken, yeşil zeytin ihracatımız 15,5 milyon dolardan 14,8 milyon dolara indi. 2023/24 sezonu sonunda sofralık zeytin ihracatımız miktar bazında geçen sezonun gerisinde kalsada, döviz getirisi olarak artacağına inanıyoruz. 2023/24 sezonunu 75 bin ton civarında sofralık zeytin ihracatıyla, 200 milyon doların üzerinde bir döviz getirisiyle kapatmayı hedefliyoruz.”
Türk zeytinini en çok Almanlar, Iraklılar ve Romanyalılar tüketti
Türkiye’nin sofralık zeytin ihracatında Almanya 17,2 milyon dolarlık dilimi siyah zeytin, 3,4 milyon dolarlık kısmı yeşil zeytin olmak üzere 20,6 milyon dolarlık payla açık ara lider konumdayken, ikinci sırada 9,8 milyon dolarlık siyah zeytin ve 1,8 milyon dolarlık yeşil zeytin talebiyle Irak yer aldı. Türkiye’nin sofralık zeytin ihracatında geleneksel pazarlarından Romanya’ya ise; 7,5 milyon dolarlık siyah zeytin ve 467 bin dolarlık yeşil zeytin ihraç edildi. Türkiye’nin sofralık zeytin ihracatında öne çıkan diğer ülkeler; 4,5 milyon dolarlık taleple Amerika Birleşik Devletleri ve 3,5 milyon dolarla Bulgaristan oldu.
TÜRKİYE’NİN SOFRALIK ZEYTİN İHRACATI TABLOSU
MİKTAR 1 EKİM 2022- 31 OCAK 2023 | TUTAR 1 EKİM 2022- 31 OCAK 2023 | MİKTAR 1 EKİM 2023- 31 OCAK 2024 | TUTAR 1 EKİM 2023- 31 OCAK 2024 | MİKTAR DEĞ. (%) | TUTAR DEĞ. (%) | |
SİYAH ZEYTİN | 26.565.155 | 45.395.632,91 | 22.540.044 | 58.845.283,77 | -15 | 30 |
YEŞİL ZEYTİN | 8.943.367 | 15.517.762 | 5.783.799 | 14.803.755 | -35 | -5 |
TOPLAM | 35.508.522 | 60.913.395,24 | 28.323.843 | 73.649.038,48 | -20 | 21 |