sahibindex Satılık Konut Piyasası Görünümü Eylül raporuna göre;İstanbul‘da son 5 yılın en yüksek düşüşü

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) tarafından sahibinden’un ilan verileriyle hazırlanan “sahibindex Satılık Konut Piyasası Görünümü” 2022 Eylül ayı raporu yayınlandı. Rapora göre geçen yılın Ağustos ayına göre Türkiye genelinde ortalama satılık konut ilan m² cari fiyatı yüzde 198,7 artarak 13.091 TL oldu. Satılık konut ilan m² cari fiyatları aynı dönemde İstanbul’da yüzde 238,8, Ankara’da yüzde 203,3 ve İzmir’de yüzde 180,4 arttı. Ortalama satılık konut m² fiyatları İstanbul'da 19.802 TL, Ankara'da 8.848 TL ve İzmir'de 14.583 TL oldu.

Ülke genelinde ve üç büyük ilde konut fiyatları artmış olmasına rağmen İstanbul'daki konut fiyatlarının yıllık artış oranı uzun bir aradan sonra düştü ve son 5 yılın en yüksek düşüşü olarak dikkat çekti.

Enflasyondan arındırılmış (reel) satış fiyatları hem ülke genelinde hem de üç büyük ilde yükseldi. Ucuz ve lüks konut fiyatlarının analizine göre yıllık ortalama satılık konut fiyat artış oranı ucuz konutlarda yüzde 186,3, lüks konutlarda ise yüzde 153,5 oldu. Böylece, ortalama satılık konut m² fiyatı lüks konutlarda 34.205 TL’ye, ucuz konutlarda ise 6.601 TL’ye yükseldi.

Satış fiyatlarındaki artış hızı düşüyor

Satılık konut fiyatlarındaki yıllık artış oranı yükselmeye devam etse de ivme kaybetti. Temmuz ayında önceki aya kıyasla 8,6 puan yükselen fiyat artış oranı Ağustos ayında 1,9 puan arttı. Bu yükselişle ülke genelindeki ortalama satılık konut fiyatlarının yıllık artış oranı yüzde 198,7 oldu. Geçen yılın aynı ayında 4.382 TL olan Türkiye geneli ortalama satılık konut ilan m² fiyatı 13.091 TL'ye yükseldi.

Şekil 1: Türkiye ve üç büyük ilde satılık konut ilan fiyatlarının yıllık değişimi ()

Satılık konut fiyatlarındaki en yüksek artış Mersin’de, en düşük artış ise Erzurum’da

Satılık konut cari fiyatlarındaki yıllık artış oranı Ankara’da ve İzmir’de yükselirken İstanbul’da düştü. Satılık konut fiyatlarının artış hızı geçen aya göre Ankara'da 9,7, İzmir'de 7,7 puan artarken, İstanbul’da ise 2,1 puan azaldı. Böylece, satılık konut cari fiyatındaki yıllık artış oranı İstanbul’da yüzde 238,8, Ankara’da yüzde 203,3 ve İzmir’de yüzde 180,4 oldu. Satılık konut ilan m² ortalama fiyatları İstanbul'da 19.802 TL’ye, Ankara'da 8.848 TL’ye ve İzmir'de 14.583 TL’ye yükseldi. Satılık konut m² fiyatlarında en hızlı artışın görüldüğü iller: Mersin (yüzde 252,4), İstanbul (yüzde 238,8), Antalya (yüzde 223,2), Kocaeli (yüzde 220) ve Trabzon (yüzde 196,3) olurken; en düşük artışların görüldüğü iller ise Eskişehir (yüzde 154,8), Manisa (yüzde 151,8), Muğla (yüzde 151), Denizli (yüzde 150) ve Erzurum (yüzde 146,4) oldu. 

Konut fiyatlarındaki artış geçen aya göre bir miktar ivme kaybetti, geçen yıla göre artış oranı ise  yüzde 65,8

Reel konut fiyatlarındaki yıllık artış oranı Temmuz’daki yükselişin ardından bir miktar ivme kaybetti. Reel fiyatlardaki yıllık artış oranı geçen aya kıyasla 0,5 puan artarak yüzde 65,8 oldu. Öte yandan 2020 Mayıs’tan itibaren sürekli artan ülke genelindeki reel konut fiyat endeksi 2022 Ağustos ayında 171,2’ye ulaştı. Endeksin bu seviyesi satılık konut reel fiyatlarının 2017 Eylül dönemindeki değerini yüzde 71,2 aştığını gösterdi.

Şekil 2: Türkiye genelinde satılık konut reel fiyatlarının yıllık değişimi ()

Şekil 3: Türkiye genelinde reel konut fiyat endeksi (2017 Eylül=100)

Satış fiyatlarındaki artış oranı İstanbul’da  geçen aya göre düşüş yaşadı

Reel satış fiyatı yıllık artış oranı Ankara’da ve İzmir’de artarken İstanbul’da azaldı. Reel satış fiyatı artış oranı Temmuz ayına kıyasla Ankara’da 4,8 puan, İzmir’de 3,8 puan yükselirken, İstanbul’da ise 1,8 puan düştü. Satılık konut reel fiyatlarındaki yıllık artış oranı İstanbul'da yüzde 88, Ankara'da yüzde 68,3 ve İzmir'de yüzde 55,6 oldu.

Şekil 4: Üç büyük ilde satılık konut reel fiyatlarının yıllık değişimi ()

Konut arzında yükseliş yaşandı

Satılık konut ilan sayısı hem ülke genelinde hem de üç büyük ilde arttı. Satılık konut arzı geçen aya kıyasla ülke genelinde yüzde 9,7 (689.859’dan 756.805’e), İstanbul'da yüzde 9,2 (188.927’den 206.328’e), Ankara'da yüzde 10,2 (66.605’ten 72.816’ya), İzmir'de ise yüzde 14,2 (41.859’dan 47.810’a) yükseldi. 

Şekil 6: Türkiye ve üç büyük ilde satılık ilan sayısı (adet)

Satılık konut talebi Haziran ve Temmuz aylarındaki düşüşlerin ardından Ağustos’ta yeniden yükselişe geçti

Konut talebi Haziran ve Temmuz aylarındaki düşüşün ardından Ağustos’ta bir miktar yükseldi. Konut talebi endeksi geçen aya kıyasla yüzde 2,3 artarak 131,5 oldu. Bununla birlikte konut talebi geçen yılın Ağustos ayına kıyasla yüzde 1 düşüş gösterdi. Ancak talep göstergesinin Mayıs’tan itibaren aşağıya yönelmesinin dikkat çekici olduğu da belirtildi. Şöyle ki, talep göstergesi Haziran'da yüzde 22,7, Temmuz'da ise yüzde 21,4 azalmıştı. Fakat talep göstergesi Ağustos'ta bir miktar yükselse de konut talebi Mayıs ayındaki seviyesine kıyasla yüzde 37,9 düşük olarak belirlendi.

Şekil 7: Talep göstergesi (2020 Şubat=100)

Lüks konut fiyatlarının artış oranı düşüyor, ucuz konut fiyatlarının artış oranı ise yükseliyor

Lüks konut fiyatları geçen yılın aynı ayına kıyasla Haziran'da yüzde 157,2 artarken; artış oranı Temmuz'da yüzde 155,6’ya Ağustos’ta da yüzde 153,5’e geriledi. Öte yandan, ucuz konutlarda yıllık fiyat artışı geçen yılın aynı ayına kıyasla Haziran'da yüzde 163,1, Temmuz'da yüzde 178,6 ve Ağustos’ta yüzde 186,3 oldu. Böylece, ortalama satılık konut m² fiyatı lüks konutlarda 34.205 TL’ye, ucuz konutlarda ise 6.601 TL’ye yükseldi.

Şekil 12: Ucuz ve lüks konutların cari fiyatlarının yıllık değişimi ()

Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı