Hayat sadece sınavdan ibaret değil!

Sınav sonuçlarının gençlerin yaşantısını hem akademik hem psikolojik açıdan doğrudan etkileyebildiğini belirten uzmanlar, özellikle bu dönemde ebeveyn tutumlarının gençlerin özdeğerlerini, benlik algılarını olumlu veya olumsuz yönde etkileyebileceğini söylüyor.

Gençlere sınavın sadece bir sınav olduğu, hayatın sadece sınavdan ibaret olmadığı ve tüm hayatını belirleyen bir şey olmadığının açıklanması gerektiğine vurgu yapan Çocuk Ergen Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, sınav sonuçları karşısında gençlere destekleyici ve yol gösterici bir yaklaşım sergilenmesi gerektiğine vurgu yaptı.

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Çocuk Ergen Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, sınav sonuçlarının açıklanmasıyla, ebeveynlerin gençlere nasıl yaklaşması gerektiği hakkında açıklamalarda bulundu.

Eleştirel tutuma sahip ebeveynler, çocuklarının duygusal zorlanmalarını görmezden gelebiliyor

Sınav sonuçlarının gençlerin yaşantısını hem akademik hem psikolojik açıdan doğrudan etkileyebildiğini belirten Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, “Gençlerin akademik yaşantısı ve başarısı için sınavdan alınan sonuç önemlidir ancak gerçek hayattaki başarılarının bir göstergesi olmadığını bir yetişkin olarak unutmamak gerekir.” dedi.

Özellikle bu dönemde ebeveyn tutumlarının gençlerin özdeğerlerini, benlik algılarını olumlu veya olumsuz yönde etkileyebileceğini dile getiren Elvin Akı Konuk katı, eleştirel bir tutuma sahip ebeveynlerin, çocuklarının duygusal zorlanmalarını görmezden gelebildiklerinin altını çizdi.

“Ailelerin gerçekçi beklentileri olursa gençler de bu beklentileri kendilerine göre düzenleyebilirler” 

Sınav sonuçları karşısında gençlere destekleyici ve yol gösterici bir yaklaşım sergilenmesi gerektiğine vurgu yapan Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, “Başarı ve çözüme odaklanırken çocuğun duygusal ihtiyaçlarını fark etmek, sormak, üzüldüğünde veya mutlu olduğunda birlikte olabilmek, duygularını görmezden gelmemek, eleştirmek yerine teşvik edici ve güven verici bir yaklaşımda bulunmak önemlidir.” dedi.

Elvin Akı Konuk sözlerini şöyle sürdürdü:

“Gençlere sınavın sadece bir sınav olduğu, hayatın sadece sınavdan ibaret olmadığı ve tüm hayatını belirleyen bir şey olmadığı açıklanmalı. Bununla birlikte sınav sonuçlarının onların potansiyellerini, zekalarını ve yeteneklerini yansıtmadığı dile getirilmeli, sadece o günkü performansları olduğu açıklanmalı. Ailelerin çocukları hakkında gerçekçi beklentileri olursa çocuklar da bu beklentileri kendilerine göre düzenleyebilirler. Her gencin farklı yetenekleri, farklı ilgi alanları vardır. Bu nedenle onları başkaları ile kıyaslamamak, başkalarının ne sonuç aldıkları veya neleri seçeceği ile ilgili yorumda bulunmamak gerekir. Kendisinin ne istediğine, neleri yapabileceğine odaklanıyor olmak ve bunun üzerine onlarla konuşmak onları gerçekçi bir alana çekecektir, kendi istekleri ve yapabilecekleri üzerine düşünmelerini sağlayacaktır.”

Başarısızlıklar bir öğrenme fırsatı olarak kullanılabilir 

“Sınav sonuçları eğer beklentilerin altında kaldıysa ebeveynler bir sene boyunca gencin gösterdiği çabayı takdir etmeli.” diyen Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, ebeveynlerin sınavda alınan puanların anne babanın çocuğa karşı sevgisinin bir ölçümü olmadığını anlatmaları, olumlu veya olumsuz her koşulda onun yanında ve destek olduklarını göstermeleri ve açıklamaları gerektiğini vurguladı.

Başarısızlıkların da bir öğrenme fırsatı olarak kullanılması gerektiğini ve çocuklara bununla nasıl başa çıkabileceklerine dair stratejiler gösterilmesinin önemli olduğuna değinen Elvin Akı Konuk, sözlerini şöyle tamamladı:

“Gençlerin başarısızlıkla başa çıkmalarını sağlamak için kendi yaşamlarında başarısız oldukları anları paylaşılabilir ve bunu aşmak için nasıl bir yol izlediklerine dair örnekler sunabilirler. Aksi takdirde bir sonraki sene gençler sınava hazırlanmak için gerekli motivasyonu ve özgüveni sağlamakta zorlanır.

Sınav sonuçlarına dair farklı düşüncelerle, farklı tutumlarla yaklaşan ebeveynlerin çocuklarında tutarsız duygulanımların ve davranışların ortaya çıkması olasıdır. Bu şekilde bir ebeveyn yaklaşımına sahip olan gençlerde ani öfke patlamaları, sinirlilik, karşı çıkma davranışları, yoğun kaygı, özsaygı veya özgüvende düşüş görüşebilir. Sınav sonuçları hakkına ebeveynler fikir ayrılıklarını gence yansıtılmamalı. Anne baba olarak kendi aralarında değerlendirme yapmaları ve ortak bir görüş belirleyebilmeleri önemlidir. Eğer bu noktada ortak görüş ve tutum sağlanamıyor ise mutlaka ebeveyn danışmanlığı olarak uzman desteği alınması önerilir.”