Avrupa’nın en büyük roketi rüzgarla çalışan bir kargo gemisinde taşınıyor

Ana güvertesinin 37 metre üzerinde yükselen dört yelkeniyle Canopée adı verilen rüzgarla çalışan bir kargo gemisi, sıra dışı bir tasarıma sahip.

Yelkenlerin toplam yüzey alanı neredeyse 16.000 f1.486 metrekare olup, rüzgar koşulları uygun olduğunda 3.150 tonluk gemiye önemli bir destek sağlayabilmektedir.
Canopée‘nin birincil güç kaynağı hala bir çift dizel motor olmasına rağmen, bu gemi taşımacılığının geleceğine dair yeni bir bakış açısı getirmektedir. Tamamen açıldığında uçak kanatlarına benzediği için “Oceanwings” adı verilen yelkenler, yakıt tüketimini yarı yarıya azaltabiliyor. Gemiyi işleten Fransız şirketi Alizés’in genel müdürü Nils Joyeux, “En iyi rüzgar koşullarında %50 veya 60’a kadar tasarruf sağlayabiliriz, ancak bazı durumlarda bu oran %10 veya 15’e kadar düşebilir. Şu anda ortalama %30 civarında tasarruf sağlamayı bekliyoruz, ancak bu öngörüyü doğrulayabilmek için birkaç yıl daha çalışmamız gerekecek.” dedi.

Gemi, Avrupa’nın en yeni ve en büyük uzay roketi olan ve 2024 ortalarında fırlatılması beklenen Ariane 6’yı taşımak üzere tasarlandı. Avrupa’daki tesislerde inşa edilen roket parçalarının, Güney Amerika’nın kuzeydoğusundaki Fransa’nın denizaşırı bölgesi olan Fransız Guyanası’nda bulunan Avrupa Uzay Ajansı’nın uzay limanına teslim edilmesi gerekiyor .

Canopée, yelkenleri açılmış ve roket parçaları taşıyan ilk transatlantik yolculuğunu Kasım ayı başlarında tamamlayarak Ariane 6 programının geliştirilmesinin son aşamasını başlattı.

Nakliye, küresel sera gazı emisyonlarının yaklaşık %3’ünü oluşturuyor ve dünyadaki malların yaklaşık %90’ını taşıyor. Bu yılın başlarında, BM’nin gemi taşımacılığını düzenleyen kolu olan Uluslararası Denizcilik Örgütü, iklim hedeflerini sıkılaştırdı ve şimdi 2050 civarında net sıfıra ulaşmayı ve 2030 yılına kadar sera gazı emisyonlarında 2008 seviyelerine kıyasla en az %20’lik bir azalmayı hedefliyor.
Yeşil amonyak gibi daha temiz yakıtların yanı sıra rüzgar tahriki de bu hedeflere ulaşmada çok önemli bir varlık olabilir. Joyeux, “Rüzgar enerjisinin önümüzdeki yıllarda giderek daha rekabetçi hale geleceğine tamamen inanıyoruz. Denizcilik endüstrisini karbondan arındırmak çözümün %100’ü değil ancak gerçekten de artık ihmal edemeyeceğimiz bir kısım. 10 yıl önce kargo gemilerine yeniden yelken açmayı düşünmeye başladığımızda bu tam bir kumardı. Ancak bugün birçok nakliye şirketi de aynısını yapmayı planladığı için bu, geleceğin büyük bir parçası.” dedi

Polonya’da inşa edilen Canopée, ilk kez 2022 yılının sonunda, yani 2023 yazında yelkenleri takılmadan önce sulara çıktı. 5.000 ton kargoyu 16,5 knot hızla taşıyabilen Canopée, şimdi Avrupa’ya geri döndü. Her yıl Bremen, Rotterdam, Le Havre ve Bordeaux limanları arasında bir düzine sefer yaparak yükünü Fransız Guyanası’ndaki Pariacabo’ya teslim ediyor.

Denizcilikte rüzgar tahrik çözümlerini destekleyen kar amacı gütmeyen bir grup olan Uluslararası Rüzgar Gemileri Birliği’nin genel sekreteri Gavin Allwright’a göre, şu anda dünya çapında faaliyet gösteren 31 büyük (400 tonun üzerinde gros tonajlı) rüzgar destekli kargo gemisi var ve bunların yaklaşık 20’si daha fazlasının yıl sonundan önce suya ulaşması bekleniyor. Allwright, “Bunu perspektife koymak gerekirse, 2022’nin sonunda ilk 23 kuruluma ulaşmak 12 yıl sürdü, ardından sonraki 23 gemiyi teslim etmek muhtemelen 12 aydan biraz fazla sürdü.” dedi. Allwright, beklentilerinin 2025 yılının başlarında 100 gemiye ulaşmak olduğunu da aktardı.

Bu 31 gemi arasında temsil edilen en az yarım düzine farklı türde teknoloji var; en yaygın olanı, itme kuvveti oluşturmak için dönen büyük, dikey dönen silindirler olan rotor yelkenleridir. Bir diğer popüler tercih ise ABD nakliye firması Cargill tarafından kiralanan bir kargo gemisi olan Pyxis Ocean’a monte edilenler gibi uçak kanatlarından ilham alan sert yelkenlerdir . Daha sıra dışı bir seçenek ise suyun 300 metre yukarısına kadar uçabilen ve daha güçlü rüzgarları yakalayan dev uçurtmalardır .

Ancak De Beukelaer’e göre, yaklaşık 60.000 büyük ticari gemiden oluşan küresel filoyla bu gemilerin etkisi sınırlı kalıyor. Bununla birlikte, rüzgar enerjisinin kullanılmasının üçlü bir kazanç sağladığını da ekliyor. De Beukelaer “Yakın vadede fosil yakıtların kullanımını azaltır, fosil yakıtların yerini almaya başladıkça sıfır emisyonlu yakıtlara olan ihtiyacı azaltır, bu da geçişi hızlandırmaya yardımcı olur ve denizcilik şirketlerinin ücretsiz bir enerji kaynağına güvenmelerine olanak tanır. Bu fiyat dalgalanmalarına tabi değildir.” demektedir

Canopée’nin sürdürülebilirlik yeterliliğini doğru şekilde değerlendirmenin biraz zaman alacağını söyleyerek “Fakat ilk başarı açık: Canopée var ve kesinlikle gemi sahiplerinin ve operatörlerinin, rüzgar tahrikinin bugün çok kısa bir zaman çizelgesinde emisyonları azaltmak için yatırım yapabilecekleri bir seçenek olduğunu görmelerine yardımcı oluyor, özellikle de çoğu gemi tipinde yenileme mümkün olmaktadır. Mevcut rüzgar gemileri, rüzgar enerjisinin hem denizcilik şirketlerinin kârlılığı hem de gezegen için sağlam bir yatırım olduğunu gösteriyor.” diyor.