Balkanlar üzerinden yağmurlu hava yerine döviz yağmuru geldi

19.04.2024 09:48

A⁺

A^-

Türkiye, Mart ayında ihracatında yüzde 4,1’lik kan kaybı yaşarken, yaklaşık 7 asırdır yoğun siyasi, sosyal ve kültürel bağlara sahip olduğu Balkanlara ihracatını yüzde 19’luk artışla 1 milyar 853 milyon dolardan 2 milyar 204 milyon dolara tırmandırdı.

Balkanlardan Türkiye’ye bu sefer yağmurlu ve serin hava yerine döviz bulutları geldi ve Balkanlardan Türkiye’ye döviz yağmuru yaşanıyor.

Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre; 2024 yılının ilk çeyreğinde ihracatı yüzde 3,6’lık artışla 61,4 milyar dolardan 63,6 milyar dolara ilerleten Türkiye, aynı dönemde 11 Balkan ülkesine ihracatını yüzde 19,11’lik yükselişle 4,7 milyar dolardan 5,6 milyar dolara çıkardı.

Türk kimya sektörü Balkanlara yaptığı ihracatı yüzde 57’lik artışla 719 milyon dolardan, 1 milyar 128 milyon dolara taşıdı ve Balkanlarda lider sektör konumuna yükseldi ve Türk ihracatçısının Balkanlarla kimyasının tutmasına aracılık etti.

Ege İhracatçı Birlikleri’nden yapılan açıklamaya göre; Türkiye’nin dünya ihracatından aldığı pay yüzde 1,08 olurken, Balkan ülkelerinin 450 milyar doları aşan toplam ithalatından aldığı pay ise; yüzde 4,5-5 aralığına geldi.

İhracatta lider ülkeler Romanya ve Bulgaristan

Türk ihracatçıları 2024 yılının ilk çeyreğinde Balkanlarda en çok ihracatı Romanya ve Bulgaristan’a yaptı. Türkiye’nin Romanya’ya ihracatları yüzde 36’lık artışla 1 milyar 375 milyon dolardan 1 milyar 865 milyon dolara ilerledi. Bulgaristan’a 2023 yılının ilk çeyreğinde 994 milyon dolar olan ihracat yüzde 3,4 artışla 1 milyar 27 milyon dolara çıktı.

Arnavutluk ihracat artış rekortmeni oldu

Arnavutluk’a ihracatını yüzde 83’lük artışla 163 milyon dolardan 299 milyon dolara çıkaran Türk ihracatçıları, 2024 yılının ilk çeyreğinde Balkan ülkeleri arasında ihracat artış rekorunu Arnavutluk’ta kırdı.

Türk ihracatçıları Ege Denizi’nin öte kıyısındaki Yunanistan’a 2023 yılının ilk çeyreğinde 635 milyon dolar olan ihracatını, 2024 yılının ocak-mart döneminde yüzde 5’lik artışla 666 milyon dolar dövizi ülkemize kazandırdı.

Slovenya’nın Türk ürünlerine talebi 2024 yılının ocak-mart döneminde yüzde 13’lük artışla 539 milyon dolardan 607 milyon dolara ulaştı. Sırbistan’a 407 milyon dolar ihracat yapan Türkiye, Hırvatistan’a ihracatta hanesine 207 milyon dolar yazdırdı.

Türkiye, 2024 yılının ilk çeyreğinde Balkan ülkelerinden Bosna-Hersek ve Kosova’ya ihracatta başarılı bir döneme imza attı. Bosna-Hersek’e ihracatı yüzde 13’lük artışla 167 milyon dolardan 189 milyon dolara çıkarken, Kosova’ya ihracatını 40 milyon dolar geliştirerek 138 milyon dolardan 178 milyon dolara taşıdı. Karadağ’a ihracatta yüzde 43’lük büyüme yakalayan Türkiye, 47,4 milyon dolar dövizi Karadağ’a ihracattan kazandı.

Balkanlarda ihracatımızın düştüğü tek ülke Makedonya

Türkiye’den Balkan ülkelerine yapılan ihracatta kan kaybı yaşanan tek ülke Makedonya oldu. 2023 yılının ilk çeyreğinde Makedonya’ya 149 milyon dolar ihracat yapan Türkiye, 2024 yılının aynı döneminde Makedonya’ya ihracatta yüzde 2’lik düşüşe engel olamadı ve 146 milyon dolar ihracat yapabildi.

Balkanlara en çok kimya, otomotiv ve çelik ihraç ettik

Türk ihracatçıları, Balkanlardaki 11 ülkeye 2024 yılının ilk çeyreğinde; 5 milyar 640 milyon dolarlık ürün ihraç ederken en çok ihraç edilen ürünler kimya, otomotiv endüstrisi ve çelik sektörü oldu.

Balkanlara ihracatını 2024 yılının ilk çeyreğinde yüzde 57’lik artışla 719 milyon dolardan 1 milyar 128 milyon dolara çıkaran kimya sektörü, 2023 yılında ikinci sektör iken, 2024’te adını birinci sıraya yazdırmayı başardı.

Kimya sektörü, Romanya’ya 516,5 milyon dolarlık, Bulgaristan’a 141 milyon dolarlık ve Slovenya’ya 133 milyon dolarlık ihracat performansı ortaya koydu.

Türkiye’de uzun yıllardır ihracatta lider sektör olan otomotiv endüstrisi, Balkanlarda 2024 yılının ilk çeyreğinde liderliği kimya sektörüne kaptırsa da, 895 milyon dolarlık ihracat hacmiyle ikinci sıraya tutundu.

2024 yılının ocak-mart döneminde; Slovenya’ya 398,5 milyon dolar ihracat yapan otomotiv sektörü, Romanya’ya ihracattan 247 milyon dolar dövizi Türkiye’ye kazandırdı. Bulgaristan ise; 88 milyon dolarlık Türk otomotiv endüstrisi ürünleri talep etti.

Çelik sektörü, 2024 yılının ilk çeyreğinde Balkanlara ihracatta büyük bir başarı hikayesi yazdı. 2023 yılının ocak-mart döneminde 543 milyon dolar olan ihracatını, 2024 yılını aynı zaman aralığında yüzde 64 artırarak 893 milyon dolara taşıyan çelik sektörü en çok ihracatı 385 milyon dolarla Romanya’ya yaptı. Romanya’yı 135 milyon dolarlık ihracatla Yunanistan ve 103 milyon dolarla Bulgaristan izledi.

Türkiye’nin 2023 yılı ihracatından Balkan ülkeleri yüzde 7,4 pay almışken, 2024 yılının ilk çeyreğinde Balkan ülkelerinin Türkiye’nin ihracatındaki dilimi yüzde 8,7’ye yükseldi.

60 milyon nüfusun yaşadığı, mültecilerle birlikte 70 milyona ulaşan 11 Balkan ülkesinin ithalatının 500 milyar doları aşması bekleniyor. Yıllık 150 milyar dolar civarında dış ticaret açığı veren Balkan coğrafyasında Türkiye, tarihi bağları sayesinde bugün yıllık 20 milyar doları aşan ihracatını, orta vadede 50 milyar dolar ihracat hacmine ulaştırabilecek konumda.

Mart ayında Ege Bölgesi’nden Balkanlara yapılan ihracat yüzde 16 arttı

Ege Bölgesi’nin mart ayında ihracatı yüzde 10’luk düşüşle 2,9 milyar dolardan, 2,6 milyar dolara gerilerken, 11 Balkan ülkesine ihracatının yüzde 16’lık artışla 171 milyon dolardan 198 milyon dolara çıktığı görülüyor. Egeli ihracatçılar, 2024 yılının ilk çeyreğinde Balkanlara yaptıkları ihracatı yüzde 9 büyüterek 439 milyon dolardan 479 milyon dolara taşıdılar.

Ege Bölgesi’nden 2024 yılının ocak-mart döneminde Balkanlara ihracatta Romanya 125,6 milyon dolarla lider ülke olurken, Egeli ihracatçılar, Yunanistan’a 117 milyon dolar, Bulgaristan’a 93 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdiler.

Ege Bölgesi’nin ihracatından Balkan ülkelerinin aldığı pay yüzde 5,7’den, yüzde 7,5’e çıktı.

Fotolu:

GÖRÜŞ

EİB Koordinatör Başkan Yardımcısı ve Ege Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği Başkanı Yalçın Ertan; “Balkanlara ihracatımızda sanayi ürünlerinin payı yüzde 91”

“Balkan ülkeleri yıllık 500 milyar dolar ithalat yapan büyük bir pazar konumunda. İğneden ipliğe her şeyi ihraç edebiliriz. Türkiye’den 2024 yılının ilk çeyreğinde Balkanlara yaptığımız 5 milyar 640 milyon dolarlık ihracatın yüzde 91’ine tekabül eden 5 milyar 113 milyon dolarlık büyük dilimi sanayi ürünlerinden oluşuyor. Kimya sektörü 1 milyar 128 milyon dolarla lider olurken, otomotiv endüstrisi 895 milyon dolar, çelik sektörü 893 milyon dolar, demir ve demirdışı metaller sektörü 397 milyon dolar, elektrik-elektronik sektörü 335 milyon dolar ihracatla öne çıkan sektörler oldu. Tekstil sektörü 241 milyon dolar, mobilya sektörü 230 milyon dolar ve makine sektörü 229 milyon dolarlık ihracat performansı ortaya koydu. Hazırgiyim sektörü 217 milyon dolar dövizi Balkanlar üzerinden Türkiye’ye kazandırırken, iklimlendirme sektörü 11 Balkan ülkesine 166 milyon dolar ihracat yaptı.”

EİB Koordinatör Başkan Yardımcısı ve Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak; “Balkanlardan bu sefer döviz yağmuru geldi”

“Balkanlara tarım ürünleri ihracatımız 2024 yılının ilk çeyreğinde yüzde 16’lık artışla 401 milyon dolardan 463 milyon dolara çıktı. Balkanlara ihracatta; yaş meyve sebze sektörü 190 milyon dolarlık tutarla gıda ürünleri ihracatının lideri olurken, hububat bakliyat yağlı tohumlar sektörü 11 Balkan ülkesine 131 milyon dolar ihracat yaptı. Su ürünleri ve hayvansal mamuller sektörü 56 milyon dolarlık ihracatla Balkanlara en çok ihracat yapan gıda sektörleri arasında üçüncü sıranın sahibi oldu. Balkanlardan Türkiye’ye bu sefer yağmurlu hava yerine, döviz yağmuru oldu. 700 yıllık tarihi bağlarımız olan, ecdadımızın medeniyet götürdüğü Balkanların meyve sebzeden hayvansal mamullere, zeytinyağından kuru meyveye, unlu mamullerden meyve sebze mamullerine tüm gıda ihtiyacını karşılayacak güçteyiz. 2024 yılında Balkanlara tarım ürünleri ihracatında 2 milyar dolar hedefliyoruz. 2028 yılında Balkanlara tarım ürünleri ihracatında hedefimiz 4 milyar dolar. 2024 yılının ilk çeyreğinde 11 Balkan ülkesinin 10 tanesine önemli ihracat artışları yakaladık. 2024 yılı sonunda 25 milyar dolar 2028 yılı sonunda da 50 milyar dolar ihracat hacmine ulaşabiliriz.”

Türkiye’nin Balkan Ülkeleri İhracat Tablosu

31.03.2024 İHRACATÇI FİRMALARIN KANUNİ MERKEZLERİ BAZINDA BALKAN ÜLKELERİ İHRACAT PERFORMANSI (1000 $)

	1 – 31 MART			1 OCAK – 31 MART
ÜLKE	2023	2024	DEĞ.	2023	2024	DEĞ.
ARNAVUTLUK	64.011,77	75.405,87	%17,8	163.438,06	299.122,54	%83,0
BOSNA-HERSEK	72.537,17	76.526,34	%5,5	167.350,87	188.791,70	%12,8
BULGARİSTAN	395.669,43	385.483,87	-%2,6	994.278,98	1.027.792,74	%3,4
HIRVATİSTAN	67.111,36	82.186,99	%22,5	160.450,96	207.821,55	%29,5
KARADAĞ	12.391,76	15.946,13	%28,7	33.205,94	47.416,51	%42,8
KOSOVA	56.424,96	63.957,78	%13,4	138.107,70	178.776,79	%29,4
MAKEDONYA	58.178,30	56.911,39	-%2,2	148.926,77	145.686,73	-%2,2
ROMANYA	523.825,59	788.116,17	%50,5	1.375.651,82	1.864.994,77	%35,6
SIRBİSTAN	142.352,33	162.520,65	%14,2	380.117,73	406.772,72	%7,0
SLOVENYA	210.019,55	229.069,66	%9,1	538.817,35	607.408,67	%12,7
YUNANİSTAN	251.077,45	268.552,13	%7,0	635.383,70	665.663,76	%4,8
TOPLAM	1.853.599,67	2.204.676,99	18,9	4.735.729,89	5.640.248,49	19,11

Ege Bölgesi’nin Balkan Ülkelerine İhracat Tablosu

	1-31 Mart 2023 (USD)	1-31 Mart 2024 (USD)	Değ. (%)	1 Ocak – 31 Mart 2023 (USD)	1 Ocak – 31 Mart 2024 (USD)	Değ. (%)
ARNAVUTLUK	4.968.000	4.701.000	-5,3	14.982.000	11.842.000	-21
BOSNA-HERSEK	5.669.000	5.917.000	5,3	13.424.000	14.825.000	10,4
BULGARİSTAN	29.905.000	38.105.000	27,4	82.068.000	93.394.000	13,7
HIRVATİSTAN	9.336.000	14.572.000	56	22.795.000	34.893.000	53,3
KARADAĞ	1.470.000	1.523.000	3,6	3.836.000	4.266.000	11,2
KOSOVA	5.528.000	5.839.000	5,6	11.026.000	13.744.000	24,5
MAKEDONYA	4.420.000	5.111.000	16	12.466.000	12.519.000	0,4
ROMANYA	42.635.000	49.623.000	16,4	113.789.000	125.562.000	11
SIRBİSTAN	12.257.000	14.128.000	15,5	31.829.000	33.567.000	5,3
SLOVENYA	6.178.000	7.233.000	17	13.829.000	17.154.000	24
YUNANİSTAN	48.949.000	51.388.000	5	119.121.000	117.205.000	-1,6
TOPLAM	171.315.000	198.140.000	15,7	439.165.000	478.971.000	9,06