37 yıllık mağduriyetlerinin bitmesi için haykırıyorlar

Kamuoyunda “staj ve çıraklık mağdurları” diye tabir edilen bir kesim var. Bu kesim her gün Twitter’da yüz binlerce tweet atarak bir seneyi aşkın gündemde kendilerini en üste çıkarıyor. Peki staj ve çıraklık mağdurları kimler ve ne istiyorlar?

Staj ve çıraklık mağdurları, 3308 sayılı mesleki eğitim kanunu gereğince öğrencilik ve çocuk yıllarında iş yerlerinde zorunlu staja ve çıraklığa tabi tutulan vatandaşların o dönemde aldıkları sgk nuramasının sigortaya girişten sayılmaması sebebiyle emeklilik sürecinde çok ileri yaşlarda emeklilik hakkının alınmasıdır. Stajyer ve çırakların staj ve çıraklık yaparken iş yerlerinde çalıştıkları günler için ilk defa işe girişleri kısa vadeli sigorta kolları olarak yapıldığı için emekliliğe bir etkisi olmamaktadır. Emeklilik için uzun vadeli sigorta kolu olması istenmektedir. İleriki yıllarda da bu süreleri borçlanma hakkı verilmemiştir ama aynı şekilde staj yapan avukat ve doktorların staj süreleri sigorta başlangıcı sayılmaktadır.

Staj yapan stajyer ve çırağa verilen ve “İşe ilk giriş tarihi” diye bahsedilen sigorta kimlik kartı sadece stajyerlikte geçen süre için sağlık sigortasını kapsamaktadır. Bu kartın üzerinde üstelik ne “Emeklilikte geçersizdir.” ne de “Sadece sağlık hizmetlerinde geçelidir.” diye bir ibare yoktur. Stajyerlik yapanlara da sigorta numarası ve kartı verilerek yetkililer ve öğretmenler tarafından “sigortalarının başladığı” söylenmiştir. O dönemlerde internetin olmadığı da düşünülürse bu sigorta kartında yer alan bu numaranın kısa kol sigorta mı yoksa uzun kol sigorta mı olduğu anlamak gerçekten de çok güçtür.

Türkiye’deki insanlara örnek gösterdikleri Avrupa’da staj yapanlara emeklilik için sigortaya giriş hakkı verilmektedir. Üstelik bu hak vatandaşlarımızın Türkiye’ye yerleşmelerinde bile geçerliliğini korumaktadır.

1987 yılının Nisan ayında dönemin başkanı rahmetli Turgut Özal. bu mağdur kesime  bir sefere mahsus borçlanma hakkı vererek o tarihe kadar olan staj ve çıraklık mağduriyetini ortadan kaldırmıştır. Bunun dışında staj ve çıraklık mağdurlarına bugüne kadar başka bir borçlanma hakkı verilmemiştir. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu Genel Başkanı Ergün Atalay da staj ve çıraklık mağdurları için “40 yıl evvel yaptığım 2 yıl çıraklığı devlet sigortadan saydı. O gün, bugünden devlet daha mı güçlüydü de bugünkü devlet, staj çıraklık sigortasını neden saymıyor?” dedi. Eski Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in “Onlar öğrenciydi. Orada eğitim aldılar.” gibi söylemi ise tam bir hayal kırıklığıdır. Stajyerler eğitim okulda almaktadırlar. İş yerlerinde ise hem eğitim hem de iş yapıp çalışmaktadırlar ve belli bir ücret bile almaktadırlar.

Özellikle bu yıl yurdun birçok ilinde dernekler kurarak mağduriyetlerinin giderilmesini isteyen staj ve çıraklık mağdurları, “Staj ve Çıraklık Sigortası Mağdurları Federasyonu” adlı federasyon kurarak daha güçlü örgütlü bir kesim haline geldiler. Her gün Twitter’da ülkenin gündemi olan staj ve çıraklık mağdurları, iktidardan stajyerlik sürecinde verilen sigorta numarasın emeklilikte geçerli olmasını talep ediyorlar.

Mevcut iktidar partisi dışında bütün partilerin onay verdiği bu mağduret elbet son ermelidir. Staj ve çıraklık sigortası emeklikte kullanılmalıdır. Bu mağduriyetin giderilmesi için muhalefet tarafından verilen ellinin üzerinde kanun teklifi kabul edilmemiştir. Son olarak iktidarın küçük ortağı Yeniden Refah Partisi tarafından verilen bu mağduretin giderilmesine dair kanun telifinin oylanması merakla beklenmektedir. Staj ve çıraklık mağdurları, 10 Aralık Pazar günü “Büyük İstanbul Mitingi” adında yapacakları etkinlikle mağduriyetlerinin giderilmesi isteyeceklerdir.